POPÜLER BİR KAHRAMAN: SPARTACUS

22 Şubat 2011 Salı

POPÜLER BİR KAHRAMAN: SPARTACUS

 (SPARTACUS )
Liderlik özellikleriyle dikkati çeken Trakyalı bir köle olan Spartaküs, bir olasılığa göre Roma ordusundan kaçmış, haydutluk yaparken yakalanmış ve köle olarak satılmıştı. Spartaküs M.Ö. 73'te kendisiyle birlikte Capua'daki Quintus Lentulus Batiatus'un gladyatör okulundan kaçan 77 arkadaşıyla Vezüv Yanardağı'na sığındı. Küçük bir Roma ordusunca kuşatılan kaçaklar, bir uçurumdan aşağı inerek Romalı askerleri şaşırtıp kaçmayı başardılar.Ve Spartaküs, Roma’yı temellerinden sarsacak en büyük köle isyanının lideri konumuna yükselmişti.

        Aslında -başlangıçta- Spartakus’ün ve çevresindekilerin tek niyetleri sadece kaçıp kurtulmak, tadını bildikleri özgürlüklerine yeniden kavuşmaktı. Buna karşın, yaşadığı dönemin koşulları sonucu Spartaküs ve diğer kaçak gladyatör yoldaşları bir anda efsaneleşmişlerdi. Saflarına yeni yeni kaçak köleler katılmaya başladı. Aileleri ile birlikte peşlerine takmış oldukları bu yeni kişilerin sorumlulukları, Spartaküs’ü bağlamıştı.Kısa bir sürede binlerce katılım gerçekleşti.  

        Romalılar bu kez 10 bin kişilik bir orduyla geldiklerinde Spartaküs meydana savaşı yapma fikrine karşı çıktı fakat onu dinlemeyen 3 bin kadar Galyalı kısa bir sürede yok edildi. Böylece Spartaküs'ün ne kadar doğru kararlar verebileceği anlaşıldı ve tüm komuta ona verildi. Sonuçta Roma ikinci kez mağlup olmuştu.Spartaküs artık Güney İtalya'ya egemen olmuştu. 

         Spartaküs'ün hareketine katılım 40 bini geçmişti ve bu gücün kontrolü zor bir hal almaya başlamıştı. Bazı eski gladyatör ve köleler yağmala yapıyor yakıp yıkıyordu ve Spartartaküs bu durumdan çok rahatsızlık duyuyordu. 

        Roma aniden tehlikenin farkına vardı. M.Ö. 72'de iki konsülün yönetimindeki güçler Spartaküs'ün üzerine gönderildi. Spartaküs onları yendikten sonra kuzeye, Alpler'e doğru yürüyüşe geçti. Gallia Cisalpina valisi onu durdurmaya çalıştıysa da, yenilgiye uğradı. Köle ordusu artık Alpler'i geçebilir ve güvenlik içinde dağılabilirdi.Ama hareketin başından beri Spartaküs tek lider değildi. Onun yanında Crixus ve Oemenius bulunuyordu. İkisi de Spartaküs'ün bulunduğu gladyatör okulundandı(ludus). Crixus (Galya dilinde adı “Kıvırcık Saçlı” anlamına geliyordu), Allobroges’u Romalılara karşı savunurken esir düşmüş, köle yapılmış; diğerleri gibi Capua’da gladyatör olarak eğitilmişti.

       Spartaküs isyana katılan kölelerin anayurtlarına geri dönmelerini istiyordu. Crixus ise kalıp ganimet almaya devam etmek istiyordu. O nedenle yolları ayrıldı; Spartaküs kuzeye doğru yönelirken, Crixus güney İtalya'da kaldı.

M.Ö. 72 yılının baharında Konsül Lucius Gellius Publicola isyanı bastırmak üzere güneye Crassus komutasında bir ordu gönderdi. Crassus, Crixus ve grubunu Apulia bölgesinde yakaladı ve Germenlerden oluşan ordusuyla savaşı kazandı. Crixus, taraftarlarıyla birikte öldürüldü.

       Spartaküs, yol arkadaşı Crixus için büyük bir cenaze töreni düzenledi. Şerefine 300 Roma vatandaşını gladyatörler gibi dövüştürdü. Artık Spartaküs ile birliktekilerde gitmek istemiyor, arkadaşlarının intikamını almak istiyorlardı.Spartaküs, ister istemez güneye yürümek durumunda kaldı. Lucinia'ya geri dönen ordu, orada ilk kez Marcus Crassus'a yenildi. Spartaküs, Sicilya'ya geçmeyi tasarlayarak Messina'ya çekildi. Onları kaçırmaya söz veren korsanlar sözlerinde durmadı. Crassus köleleri kuşattıysa da, Spartaküs kuşatmayı yararak çekildi. Daha sonra, M.Ö. 71'de, savaşmakta direnen köleler Romalılarca kılıçtan geçirildi. Romalı general Pompeius, Spartaküs'ün ordusundaki çok sayıda kaçağı yakalayıp öldürdü. 6000 kişiyi tutsak alan Crassus, Appia Yolu boyunca tümünü çarmıha gerdirdi. Spartaküs'ün cesedi ise asla bulunamadı. O dönemdeki inanışa göre tanrıların onu yanına aldığı, koruduğu gibi dedikodular yayıldı. Ancak Spartaküs'e ne olduğu asla öğrenilemedi. 

       Spartaküs, köle ve yoksullardan oluşan ordusu yıllarca İtalya yarımadasında bağımsız bir şekilde var olmuş ve zamanın yöneticilerine sorun olmuştur. Kendilerine karşı gönderilen sayısız orduyu yenmiş ve Roma Cumhuriyeti'nin yönetim sistemini sarsmıştır. İsyanının eşitlikçi ve özgürlükçü karakteri nedeniyle sol literatürde sahip çıkılan bir kişiliktir. 

       Poüler kültür de hala varlığını sürdüren bu kahramanın öyküsü çeşitli sanat eserlerine aktarılmıştır. 

• Howard Fast'ın Spartacus adıyla yazmış olduğu roman, daha sonra aynı isimle sinemaya aktarılmıştır; 'Spartaküs (Spartacus)', (1960) 
• Aram İlyiç Haçaturyan'ın Spartacus adında bir bale eseri mevcuttur.
• Howard Fast'ın Spartacus adıyla yazmış olduğu roman Starz adlı Amerikan dizi ve sinema kanalı tarafından dizi haline dönüştürülmüştür. Spartacus: Blood and Sand', (2010)